Specyfika produkcji, w jakiej działa CEMEX nie należy do łatwych. Prawie we wszystkich zakładach mamy do czynienia z zagrożeniami związanymi z ruchem sprzętu ciężkiego i hałasem. Ponadto wśród pracowników betoniarni, szczególnie kierowców betonomieszarek i operatorów pomp do betonu, mogą występować zagrożenia związane z  wykonywaniem części swoich zadań na placu budowy, gdzie dostarczany jest beton. Jeśli chodzi o kopalnie kruszyw i żwirownie to niejednokrotnie prace wykonywane są na wodzie.

Co czyha w cementowniach

     Zdecydowanie najtrudniejszym obszarem działania firmy jest przemysł cementowy. Z racji technologii prowadzonej produkcji, maszyn oraz urządzeń stwarza on największe niebezpieczeństwo dla pracowników. Zaczynając od kopalni odkrywkowej, gdzie wydobywany jest kamień wapienny do produkcji mąki surowcowej, mamy do czynienia z istotnymi zagrożeniami. Szczególne ryzyko stwarzają roboty strzałowe oraz używanie ciężkiego sprzętu. Przechodząc dalej przez proces produkcji, należy wspomnieć o procesach kruszenia i mielenia nadawy surowcowej oraz cementu, gdzie występuje zapylenie oraz hałas sięgający do 95 decybeli. W tego typu procesach mamy do czynienia z ruchomymi elementami urządzeń: kruszarek, taśmociągów, podajników o dużych rozmiarach, co potęguje stopień i skutki zagrożenia dla pracownika. W sytuacjach awaryjnych nierzadko stykamy się z pracami szczególnie niebezpiecznymi, głównie w zamkniętej przestrzeni, gdzie trzeba usunąć usterkę we wnętrzu zatrzymanego młyna czy kruszarki. Sercem każdej cementowni jest piec obrotowy służący do wypału klinkieru – najważniejszego składnika cementu. Z racji tego, że zachodzą tu procesy cieplne, a temperatura wypalanego materiału sięga 1500oC, stwarza to bardzo poważne zagrożenie dla załogi.  Podczas sytuacji awaryjnych instalacji, istnieje zagrożenie poparzenia gorącą mąką piecową. Procesem ściśle związanym z wypałem klinkieru jest przygotowanie paliwa. W Polsce używamy węgla kamiennego przemielanego w młynach do postaci pyłu węglowego, który jest substancją o właściwościach łatwopalnych oraz wybuchowych, tak więc zakład cementowy musi sprostać technicznie najwyższym normom bezpieczeństwa przeciwwybuchowego (ATEX) i przeciwpożarowego. Oprócz paliw konwencjonalnych, CEMEX Polska jest liderem we współspalaniu paliw alternatywnych w piecu obrotowym. Szczególnie RDF (Refuse Deriver Fuel) o kodzie 191210 poddawany jest w jednym z naszych zakładów procesowi suszenia w suszarni bębnowej. Jest to dodatkowy proces jednostkowy wymagający przestrzegania restrykcyjnych norm przeciwpożarowych oraz przeciwwybuchowych. Ponadto na terenie cementowni występują zagrożenia związane ze wzmożonym ruchem samochodów ciężarowych oraz z ruchem kolejowym. Należy też zwrócić uwagę, że większość urządzeń pracuje pod bardzo wysokim napięciem. Pod względem bezpieczeństwa dużym wyzwaniem jest także okres remontów i inwestycji. Analizując powyższe niebezpieczeństwa, nasuwa się pytanie – w jaki sposób poradzić sobie z tak trudną i złożoną produkcją, by nie doszło do żadnego wypadku? Nie jest to łatwe, ale wykonalne, bowiem „Wizja 0 Wypadków’’ stała się faktem i została osiągnięta  w CEMEX Polska w 2014 roku. Co złożyło się na ten wynik?

BAT na straży

     Pierwszym z elementów jest wieloletnie doświadczenie koncernu w prowadzeniu biznesu w obszarze produkcji cementu, wydobycia kruszyw oraz produkcji betonu. Firma w procesie produkcji korzysta z najlepszych dostępnych technik BAT (Best Available Techniquest) oraz nowinek technologicznych, tak by proces produkcji był jak najbezpieczniejszy dla pracowników. Chodzi głównie o aparaturę kontrolno-pomiarową oraz systemy sterownicze. Podczas włączenia jakiegokolwiek urządzenia przez operatora w sterowni, np. młyna, taśmociągu, wentylatora, zawsze jest sygnał świetlny oraz dźwiękowy ostrzegający osoby przebywające w pobliżu. Ponadto pracownicy wyposażeni są w radiotelefony i mają z sobą ciągły kontakt. Ktoś może zapytać, jak ma się porozumieć z kolegą na sterowni, kiedy stoi w ochronnikach słuchu w okolicy pracującego młyna? Jeśli chodzi o wyeliminowanie hałasu i zapewnienie łączności firma zakupiła nowoczesny sprzęt, gdzie radiotelefon zamontowany jest w jednej słuchawce ochronników słuchu.

Palący temat

     Zagrożenie związane z wysoką temperaturą surowców, półproduktów oraz samej instalacji produkcyjnej jest minimalizowane przy wykorzystaniu rozwiązań technicznych, takich jak osłony ograniczające bezpośredni dostęp do stref objętych występowaniem wysokiej temperatury, sygnalizacja wizualno-dźwiękowa ostrzegająca o prowadzeniu prac mogących uwolnić gorący materiał, jak również zastosowanie środków ochrony osobistej w postaci ubrań nomexowych, czyli odpornych na wysoką temperaturę. Zagrożenia pożarowe są powszechnym zjawiskiem w każdym zakładzie pracy, a straty, jakie mogą spowodować, niejednokrotnie można liczyć w milionach złotych. Dodatkowo podczas niekontrolowanego pojawienia się pożaru oraz jego rozprzestrzeniania występuje duże ryzyko utraty zdrowia i życia osób znajdujących się w bezpośrednim jego kontakcie. Przeciwdziałając powyższym sytuacjom, w CEMEX Polska wprowadzono rozwiązania organizacyjne, takie jak comiesięczne sprawdzanie instalacji wodnej (hydranty, zraszacze, punkty poboru wody) oraz proceduralne w postaci „żółtych kart” – pozwoleń na wykonywanie prac pożarowo-niebezpiecznych. Przed rozpoczęciem pracy, podczas której może pojawić się konieczność wykorzystywania otwartego ognia (prace spawalnicze, prace z użyciem palników itp.), należy uzyskać pozwolenie, zaś po zakończeniu osoba odpowiedzialna za dany odcinek produkcyjny, na którym były prowadzone takie prace, jest zobowiązana przez trzy godziny sprawdzać cyklicznie miejsce tych prac.

Cały artykuł dostępny w magazynie "Surowce i Maszny Budowlane 4-5/2015".