Obowiązek informacyjny organów koncesyjnych oraz niektóre problemy wniosków koncesyjnych
O tym, czy spełnione są wymagania niezbędne do uzyskania koncesji, można przekonać się wyłącznie po przeprowadzeniu postępowania koncesyjnego, a więc w wyniku rozpoznania (skonkretyzowanego podmiotowo i przedmiotowo) wniosku koncesyjnego spełniającego wymagania ustawy. Co więcej, koncesja częściowo ma charakter uznaniowy, a w konsekwencji spełnienie wymagań niezbędnych do jej uzyskania nie przesądza o tym, że wnioskodawca ją uzyska.
Prawo przedsiębiorców przewiduje, że organ w zakresie swojej właściwości udziela przedsiębiorcy informacji o warunkach podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej (art. 15). Określenie „udziela przedsiębiorcy” oznacza, że wspomniany obowiązek dotyczy wyłącznie podmiotów, które są „przedsiębiorcami” w rozumieniu wspomnianej ustawy, a zatem dotyczy również działalności koncesjonowanej. Ustawa nie określa sposobu udostępniania wspomnianych informacji; zapewne najczęściej odbywać się to będzie w ramach odpowiedzi na zapytania przedsiębiorców, co nie wyklucza publicznie dostępnych obwieszczeń we wspomnianych sprawach. Wypada przyjąć, że taka informacja powinna sprowadzać się do przedstawienia treści aktualnie obowiązujących w prawie, ewentualnie problemów ich wykładni.
Szczegóły są natomiast dalekie od jednoznaczności. Z art. 38 wspomnianej ustawy wynika bowiem, że organ koncesyjny zamieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej szczegółową informację o wszelkich warunkach uzyskania koncesji (art. 38). Określenie „zamieszcza” ma charakter imperatywny i oznacza, że zamieszczenie takiej informacji jest obowiązkiem wspomnianych organów. Spoczywa on m.in. na wszystkich organach orzekających w sprawach koncesji na działalność regulowaną Prawem geologicznym i górniczym , czyli zarówno na ministrze właściwym do spraw środowiska, marszałkach województw, jak i starostach. Wspomniana ustawa nie określa sankcji z tytułu uchybienia takiemu obowiązkowi. Nie da się natomiast wykluczyć, że jego zaistnienie może zostać ocenione jako delikt urzędniczy (art. 13 u.p.p.), a nawet uzasadniać ocenę, że doszło do popełnienia tzw. przestępstwa urzędniczego (art. 231 Kodeksu karnego).
Trudne do rozstrzygnięcia
Przede wszystkim powstaje pytanie o relację wspomnianych rozwiązań. Rozstrzygnięcia dotyczące podejmowania (wykonywania, kończenia itd.) działalności gospodarczej dokonywane są wedle zasad określonych Kodeksem postępowania administracyjnego. Oznacza to m.in., że organy administracji publicznej orzekające we wspomnianych sprawach są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego, a także czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek (art. 9 k.p.a.).
Praktyka dostarcza natomiast licznych przykładów wręcz „symbolicznej” realizacji tego obowiązku. Sądy administracyjne przyjmują, że „na organie administracji nie ciąży obowiązek zawiadamiania strony z urzędu o powszechnie obowiązujących, opublikowanych aktach prawnych” . Problem natomiast w tym, że w istocie informacja o warunkach podejmowania (wykonywania, likwidacji) działalności koncesjonowanej sprowadza się do przytoczenia treści stosownych przepisów prawa. Sądy administracyjne rozwijają to rozwiązanie przyjmując, że oznacza to obowiązek organu administracji (w tym organu koncesyjnego) udzielenia stronie szczegółowych informacji o tym, od jakich okoliczności zależy rozstrzygnięcie sprawy i jakie dowody powinny być przedstawione przez stronę w celu uzyskania żądanego przez nią rozstrzygnięcia . Organ nie może wykorzystywać nieznajomości prawa przez stronę, zatajać przed nią informacji o prawie, a tym bardziej nie może udzielać stronie fałszywych informacji . Obowiązki te nie mogą natomiast polegać na świadczeniu pomocy prawnej, a zwłaszcza na udzielaniu porad prawnych bądź instruowania stron o wyborze optymalnego sposobu postępowania.
Komentarze