Najważniejszym procesem w działalności górniczej jest wydobycie. Wiąże się z nim bardzo wiele kosztów, które przedsiębiorca musi ponieść, aby pozyskać surowiec. Jednym z bardziej znaczących są oczywiście wydatki związane z zapewnieniem złoża danej kopalni. To nie wszystko; obecne uregulowania prawne sprawiają, że dokumentowanie nowych złóż jest nie tylko kosztowne, ale również bardzo czasochłonne. Sprawia to, że ważnym elementem prawidłowego funkcjonowania każdej kopalni jest racjonalne korzystanie z posiadanych zasobów. A więc istotna jest bieżąca kontrola eksploatacji. Obecnie na rynku istnieje kilkanaście firm, zarówno w Polsce, jak i za granicą, oferujących dodatkowe systemy monitorujące do maszyn urabiających. Oczywiście systemy te różnią się od siebie oprogramowaniem, interfejsem czy użytymi podzespołami, ale można powiedzieć, że oparte są na dość podobnej zasadzie działania. Zasadę tę postaram się opisać na podstawie systemu Mitec BNDS, jaki posiada w swoich kopalniach Górażdże Kruszywa.

Mitec BNDS

System zbiera dane na temat: położenia koparki, głębokości na jakiej pracuje organ urabiający i poziomu lustra wody. Bazą dla programu są dane geologiczne, które wprowadzane są w postaci dwóch płaszczyzn – stropu i spągu złoża. Działanie systemu oparte jest na modelowaniu matematycznym wprowadzonych płaszczyzn. Program wylicza aktualną głębokość urabiania na podstawie czujnika kąta, długości narzędzia urabiającego oraz poziomu lustra wody, który jest tutaj bardzo istotny. Jeśli będzie on błędnie określony, także błędne informacje pojawią się na wygenerowanej mapie. W systemie BNDS pomiar lustra wody odbywa się w sposób automatyczny i w stałych odstępach czasu aktualizowany jest w modelu matematycznym.  Zebrane dane pozwalają operatorowi na dostrzeżenie miejsc, które nie zostały wybrane na skutek przestawek manewrów maszyny urabiającej. Ma to realny wpływ na redukcję strat eksploatacyjnych, a co za tym idzie – efektywniejsze wykorzystanie zasobów złoża. Istnieje również możliwość oznaczania miejsc, gdzie w trakcie eksploatacji stwierdzono różnice w budowie geologicznej (przerosty gliny, czarne dęby itp.). Informacja ta z kolei jest bardzo przydatna przy rozliczeniu ubytku zasobów. Wato również wspomnieć, że system tego typu jest bardzo przydatny w przypadku, gdy część wyrobiska jest zasypywana przez odsiany piasek. W takiej sytuacji mapa powstała w wyniku działania systemu pozwala odtworzyć przebieg eksploatacji w zasypanym już miejscu.