Omawiając problematykę gospodarowania wodą dla odkrywkowej eksploatacji kopalin należy zwrócić uwagę na podstawowe cele, do których dążymy, a które muszą znaleźć odzwierciedlenie w treści posiadanych zezwoleń i zgód.

Cele gospodarowania wodą na terenie zakładu górniczego przy odkrywkowym systemie eksploatacji złoża 
     Głównym celem jest minimalizacja negatywnego wpływu na ruch zakładu górniczego wód napływających do wyrobiska i gromadzących się w nim. Kolejny to racjonalizacja postępowania z odprowadzaną wodą, uwzględniająca możliwość jej wykorzystania. Pamiętać przy tym trzeba, że woda to dobro chronione posiadające wartość rynkową.
      Z technicznego punktu widzenia zagadnienia te rozwiązywane są poprzez realizację przedsięwzięć ograniczających dopływ wody z powierzchni terenu (np. systemy rowów), dopływ wody z górotworu (np. studnie odwadniające) lub służących odprowadzaniu wody wprost z wyrobisk. Przyjęte sposoby postępowania muszą być zalegalizowane zgodne z przepisami ochrony środowiska, powinny również uwzględniać minimalizację negatywnych wpływów prowadzonej działalności na środowisko.

Zakres stosowanych przepisów związanych z ochroną środowiska
     Gospodarowanie wodą na terenie zakładu górniczego wymaga stosowania odpowiednich przepisów ochrony środowiska. Zasady postępowania z wodą muszą być zgodne z przepisami ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tj. Dz. U. Nr 239 poz. 2019 z 2005r. z późn. zm.), regulującej całościowo zagadnienia gospodarowania wodami. Kolejny zbiór regulacji odnajdziemy w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (tj. Dz. U. Nr. 228 poz. z 1947 z 2005 r. z późn. zm.) – akcie prawnym o kluczowym znaczeniu dla prowadzenia działalności górniczej. W treści obu wymienionych ustaw zawarto wymagane do uzyskania zezwolenia i inne zgody. Występując o ich wydanie pamiętać trzeba, że dokonują tego różne organy administracji.
      W sprawach eksploatacji kopalin pospolitych systemem odkrywkowym właściwymi organami administracji geologicznej (art. 101, art. 103 Prawa geologicznego i górniczego) są odpowiednio marszałek województwa lub starosta, natomiast właściwym organem nadzoru górniczego jest dyrektor okręgowego urzędu górniczego (art. 106 Prawa geologicznego i górniczego). Pozwolenia wodnoprawne (decyzje) wydawać będą natomiast odpowiednio: starosta, marszałek województwa lub dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej (art. 140 Prawa wodnego).

Pierwszy etap postępowania – bilans wodny
       Podstawowym warunkiem dla przyjęcia prawidłowych rozwiązań zarówno z punktu widzenia ruchu zakładu górniczego jak i zasad ochrony środowiska jest sporządzenie dla odwadnianej przestrzeni stosownego bilansu wodnego.
Dokonując analizy ilościowej wód dostających się na teren zakładu górniczego, w szczególności wyrobiska, musimy uwzględnić wielkość dopływu wód podziemnych, ilość opadów atmosferycznych oraz spływ wód opadowych po powierzchni terenu.
        Zagadnienia dopływu wód z górotworu, jego zawodnienia, muszą być rozpoznane i odpowiednio opracowane na etapie dokumentowania zasobów złoża. Istotne jest zaprojektowanie właściwego zakresu badań na etapie uzyskiwania koncesji na poszukiwanie, rozpoznanie złoża kopaliny. Zakres przewidywanych do wykonania prac geologicznych powinien przewidywać wykonanie wyrobisk (w praktyce są to najczęściej otwory wiertnicze) określających występowanie wód poziemnych w profilu złoża, ich położenie, parametrów charakterystycznych. Zakres ten powinien być wskazany w treści koncesji (na poszukiwanie, rozpoznawanie złoża) zgodnie z art. 22 i art. 23 Prawa geologicznego i górniczego.
      Kolejny krok to odpowiednie przedstawienie zagadnień związanych z występowaniem wód podziemnych w dokumentacji geologicznej złoża kopaliny. Dokumentacja ta, zgodnie z art. 41 ust. 2 pkt 5 Prawa geologicznego i górniczego, powinna określać hydrogeologiczne i inne geologiczno-górnicze warunki występowania złoża. Zgodnie z § 3 ust. 3 pkt 3 lit. g rozporządzenia ministra środowiska z dnia 06 lipca 2005 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać dokumentacje geologiczne złóż kopalin (Dz.U. Nr 136 poz 1151 z 2005r. z późn. zm.), dokumentacja taka określa między innymi warunki geologiczno-górnicze eksploatacji, w szczególności geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, gazowe, geotermalne (nie dotyczy przypadków objętych koncesjami starosty).
       O ile ogólne rozpoznanie wskazuje na konieczność realizacji odwodnień, konieczne jest sporządzenie dokumentacji hydrogeologicznej dotyczącej zagadnień odwodnienia zakładów górniczych. Wynika to z art. 42 ust. 1 pkt 2 lit. a i g Prawa geologicznego i górniczego, które mówią, że dokumentację hydrogeologiczną sporządza się w związku z: projektowaniem odwodnień do wydobywania kopalin ze złóż oraz z zakończeniem lub zmianą poziomu odwadniania likwidowanych zakładów górniczych. Omawiana dokumentacja spełniać powinna wymogi art. 42 ust. 2 i 3 cytowanej ustawy. Ponadto musi być zgodna ze szczegółowymi wymogami rozporządzenia ministra środowiska z dnia 3 października 2005 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać dokumentacje hydrogeologiczne i geologiczno-inżynierskie (Dz.U. Nr 201 poz. 1673 z 2005 r.).
      Do sporządzania dokumentacji geologicznych wymagane jest posiadanie stosownych uprawnień. W przypadku dokumentacji geologicznej złoża kopaliny pospolitej konieczne są uprawnienia kategorii II lub III, natomiast w przypadku wymienionych wcześniej dokumentacji hydrogeologicznych – odwodnieniowych, są to uprawnienia geologiczne kategorii IV. Wynika to z rozporządzenia ministra środowiska z 19 grudnia 2001 r. w sprawie kategorii prac geologicznych, kwalifikacji do wykonywania, dozorowania i kierowania tymi pracami oraz sposobu postępowania w sprawie stwierdzenia kwalifikacji (Dz.U. Nr 124 poz. 865 z 2006r.). Dokumentacje geologiczne nie tylko muszą być sporządzane przez uprawnione osoby, lecz także przejść procedurę weryfikacji administracyjnej. Zgodnie z art. 45 Prawa górniczego i geologicznego dokumentacja podlega przyjęciu przez właściwy organ administracji geologicznej (dla omawianych złóż kopalin pospolitych marszałka województwa lub starostę). Jest to dokumentowane wydawaniem zawiadomienia o przyjęciu dokumentacji bez zastrzeżeń. Tylko dokumentacje, które przeszły powyższą procedurę mogą być przedkładane wraz z operatem wodnoprawnym w celu uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na odwodnienie zakładu górniczego.
        Wracając do zagadnień bilansu wodnego zwrócić należy uwagę na właściwe w nim ujęcie wód opadowych i roztopowych. W przypadku eksploatacji złoża metodą odkrywkową, bilans wodny na potrzeby odwodnienia musi dodatkowo uwzględniać wielkość odpadu atmosferycznego przypadającego na odwadnianą powierzchnię oraz wody opadowe (roztopowe), spływające po powierzchni terenu w kierunku wyrobiska.
Konieczne jest przyjęcie stosownych rozwiązań w przypadku występowania na powierzchni terenu prowadzących wody rowów i cieków. W takich sytuacjach zazwyczaj będziemy starać się uniemożliwić dopływ wód do wyrobiska poprzez zmianę ich biegu (wykonanie nowych koryt potoków, rowów). Często podobnie postępujemy z wodami deszczowymi spływającymi swobodnie po powierzchni terenu, projektując odpowiedni system rowów opaskowych.
Wody deszczowe spadające bezpośrednio na powierzchnię wyrobiska uwzględnić należy w ilości wód koniecznych do usunięcia (odpompowania lub usunięcia grawitacyjnego) razem z napływającymi do wyrobiska wodami podziemnymi. Ilość ta ulega odpowiednio pomniejszeniu o ilość wód wsiąkających w dno wyrobiska lub odparowanych do atmosfery (oczywiście o ile jest to wielkość istotna w odniesieniu do dopływu).
       Po dokonaniu powyższego bilansu przyjąć należy rozwiązania techniczne gwarantujące bezpieczeństwo (ze strony wód) dla eksploatacji kopaliny, zaprojektować system odwodnienia. Kolejny krok to ustalenie zakresu wymaganych zezwoleń dla realizacji przyjętych rozwiązań. Dane z wykonanych badań, zestawień i obliczeń posłużą do sporządzenia odpowiednich wniosków o ich wydanie.

Regulacje prawne dla działań ograniczających dopływ wody do wyrobisk
      Rowy opaskowe wokół wyrobiska, odbierające wody ze spływu powierzchniowego, traktowane są zazwyczaj jako urządzenia odwadniające i nie zalicza się ich do urządzeń wodnych. Ich wykonanie nie wymaga tym samym uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na podstawie art. 122 ust. 1 pkt 3 Prawa wodnego. Urządzeniami wodnymi są natomiast rowy melioracji szczegółowej lub inne rowy (sztuczne koryta prowadzące wodę o szerokości poniżej 1,5 m przy ujściu) i kanały (sztuczne koryta prowadzące wodę o szerokości co najmniej 1,5 m). Warunkiem zaliczenia obiektów (w tym rowów i kanałów) do urządzeń wodnych jest, by służyły do kształtowania zasobów wodnych, korzystania z nich (art. 9 ust. 1 pkt 19 Prawa wodnego). Pamiętajmy, że jako wody nie są traktowane ścieki czy też wody w instalacjach technicznych, w tym w zbiornikach np. przeciwpożarowych (art. 8 ust. 2 Prawa wodnego).
       Wykonanie nowych rowów (kanałów) będących urządzeniami wodnymi oraz ich odbudowa, rozbudowa, przebudowa lub rozbiórka wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. W tym celu należy przedłożyć stosowny wniosek wraz z operatem wodnoprawnym i załącznikami zgodnie z art. 131 i 132 Prawa wodnego. Dla urządzeń wodnych zamiast operatu wodnoprawnego może być przedłożony ich projekt, o ile spełnia on wymogi zawarte w art. 132 ustawy. Na podobnych zasadach wydawane są pozwolenia wodnoprawne dla prac regulacyjnych koryt wód płynących (art. 122 ust.1 pkt 2 prawa wodnego). Przykład takich prac mogą stanowić przedsięwzięcia związane z zabezpieczaniem, umacnianiem brzegów potoków w związku z planowaną eksploatacja kopaliny czy też przełożenia ich koryt.

Legalizacja prac odwodnieniowych
       Zgodnie z art. 122 ust. 1 pkt 8 ustawy Prawo wodne odwodnienie zakładów górniczych stanowi formę działalności wymagającą uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. Starając się o jego uzyskanie składamy wniosek spełniający wymogi art. 131 i art. 132 ustawy i zawierający dodatkowo odpowiednią dokumentację hydrogeologiczną (art. 131 ust. 2b). Będzie to zazwyczaj dokumentacja wykonana w związku z projektowaniem odwodnień do wydobywania kopalin ze złóż. Sporządzając operat wodnoprawny dla omawianego typu pozwolenia wodnoprawnego w szczególności należy zwrócić uwagę na takie jego elementy jak: określenie wpływu gospodarki wodnej zakładu na wody powierzchniowe i podziemne (art. 132 ust. 2 pkt 5), sposób postępowania w przypadku zatrzymania działalności bądź awarii (art. 132 ust. 2 pkt 6). Ze względu na zbliżony charakter odwodnień zakładów górniczych i poboru wód podziemnych zakres merytoryczny operatu wodnoprawnego w obu przypadkach jest zbliżony. Pamiętając o konieczności przedłożenia dokumentacji hydrogeologicznej musimy mieć świadomość, że powinna być ona wymagana o ile spodziewamy się wystąpienia wód podziemnych. Winno to jednoznacznie wynikać z dokumentów dotyczących rozpoznania zasobów złoża.
       Realizacji prac odwodnieniowych związanych z eksploatacją kopalin towarzyszy często budowa urządzeń wodnych. Przykładem może być drenowanie obszaru wyrobiska za pomocą zespołu studni wytwarzającego odpowiedni lej depresji. Ponieważ studnie zaliczane są do urządzeń wodnych, na ich wykonanie wymagane jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego (art. 122 ust. 1 pkt 3 Prawa wodnego). Wykonanie otworu studziennego w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, niezależnie od jego głębokości, podlega przepisom ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Tym samym utworzenie otworu przekształcanego w studnię powinno zostać opisane w sporządzonym przez uprawnionego geologa projekcie prac geologicznych (art. 32). O ile wykonanie studni nie mieści się w ramach prac objętych koncesją, konieczne jest zatwierdzenie projektu decyzją zgodnie z art. 33 Prawa geologicznego i górniczego. Efekt prac w postaci systemu studni powinien być opisany poprzez sporządzenie odpowiedniej dokumentacji geologicznej (przyjętej zgodnie z art. 45 Prawa geologicznego i górniczego).
       Elementy projektu prac geologicznych dla projektowanych studni powinny zostać zawarte w operacie wodnoprawnym na wykonanie studni jako urządzeń wodnych. By było to możliwe, w pierwszej kolejności powinien zostać zrobiony i zalegalizowany (decyzją lub w ramach koncesji) projekt prac geologicznych, a dopiero potem (w niektórych przypadkach równocześnie) trzeba sporządzić operat wodnoprawny stanowiący podstawę do wydania pozwolenia wodnoprawnego.
Odwodnienie związane poborem i odprowadzaniem wód z górotworu powoduje wytworzenie w otoczeniu wyrobiska leja depresji. Uwzględniając jego długookresowy i stacjonarny charakter oraz wpływ na otoczenie, w niektórych przypadkach należy uzyskać dodatkowo pozwolenie wodnoprawne na długotrwałe obniżenie zwierciadła wody podziemnej zgodnie z art. 122 ust. 1 pkt 5 (jest ono wymagane przez część urzędów). Operat wodnoprawny sporządzony w tym celu powinien być oparty o ustalenia wynikające z odpowiedniej dokumentacji hydrogeologicznej (w związku z projektowanym odwodnieniem zakładu górniczego lub z ujmowaniem wód podziemnych). Przepisy ustawy Prawo wodne (art. 131 i art. 132) nic nie mówią o obowiązku dołączania do wniosku o wydanie takiego pozwolenia w/w dokumentacji, jednak dla prawidłowej oceny wniosku powinna być ona przedkładana.

Aspekt jakościowy wód odprowadzanych z terenu wyrobisk, gospodarka ściekowa
      Poza podejściem ilościowym, gospodarowanie wodami na terenie zakładu górniczego musi uwzględniać zagadnienia dotyczące ich stanu jakościowego. Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 14 lit. e ustawy z dnia 18 lipca 2001 Prawo wodne do ścieków zaliczamy wprowadzane do wód lub do ziemi wody pochodzące z odwodnienia zakładów górniczych. Wyjątek od tej zasady stanowi jedynie sytuacja, gdy wody te wtłaczane są do górotworu, a jednocześnie rodzaje i ilości substancji w nich zawartych są tożsame z rodzajami i ilościami substancji zawartymi w pobranej wodzie. Tym samym wprowadzanie do wód lub do ziemi wód z odwodnienia zakładów górniczych wymaga pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, zgodnie z art. 122 ust. 1 pkt 1 i art. 37 pkt 2 Prawa wodnego. Szczegółowe dopuszczalne parametry ścieków będących wodami z odwodnienia zakładów górniczych określa rozporządzenie ministra środowiska z 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U Nr 137 poz. 984 z 2006 r. z późn. zm.). Z jego treści wynika, że wody z odwodnienia zakładów górniczych traktowane są podobnie jak ścieki przemysłowe.
      Zgodnie z § 17 cytowanego rozporządzenia, przy spełnieniu stosownych warunków, wody z odwodnienia zakładów górniczych mogą być wprowadzane do śródlądowych wód płynących, niezależnie od zawartości w nich sumy chlorków i siarczanów, z wyłączeniem wskaźników określonych w lp. 16 i 17 tabeli nr II w załączniku nr 3 do rozporządzenia (zawartość sodu i potasu z wyłączeniem przypadków, gdy występują w związkach chemicznych z chlorkami i siarczanami). Nie może to naruszać warunków określonych w § 3 rozporządzenia, zgodnie z którymi omawiane ścieki wprowadzane do wód nie powinny wywoływać w nich zmian fizycznych, chemicznych i biologicznych uniemożliwiających funkcjonowanie ekosystemów wodnych. Ponadto nie może uniemożliwiać spełnienia przez te wody wymogów jakościowych związanych z ich użytkowaniem, wynikającym z warunków korzystania z wód regionu wodnego. Dodatkowo dla wód tych (ścieków) zawartość chlorów i siarczanów, przy założeniu pełnego wymieszania, nie może przekroczyć 1 g/l.
        Ścieki te (zgodnie z § 17 ust. 2) nie powinny zawierać pozostałych substancji zanieczyszczających w ilościach przekraczających najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń określonych w załączniku nr 3 do rozporządzenia.
Spełnienie wymienionych wyżej warunków potwierdza się oceną przeprowadzaną na podstawie pomiarów ilości i jakości ścieków, dokonaną na podstawie odpowiednio stosowanych przepisów § 7 i § 8 omawianego rozporządzenia. Zwrócić należy uwagę na obowiązek codziennego poboru prób do badań, o ile ścieki te (wody z odwodnienia zakładów górniczych) zawierają substancje szczególnie szkodliwie wskazane w tabeli nr 1 załącznika nr 3 do rozporządzenia.
       W praktyce, przy odprowadzaniu wód z odwodnienia zakładów górniczych wydobywających kopaliny pospolite systemem odkrywkowym, problemem nie jest zawartość w nich chlorków i siarczanów czy też substancje szkodliwe (wymienione w tabeli nr 1 załącznika nr 3). Poza substancjami pojawiającymi się w związku ze specyfiką złoża problem stanowi często podwyższona zawartość zawiesiny lub substancje ropopochodne związane z eksploatacją urządzeń mechanicznych. Podstawowe, wymagane w takich sytuacjach do stosowania urządzenia oczyszczające w/w wody (ścieki) to osadniki, odstojniki, separatory ropopochodnych.

Ujmowanie wód
       Warto pamiętać, że niektóre wody z odwadniania zakładów górniczych (wyrobisk) posiadają wysoką jakość i wręcz należy podejmować działania mające na celu ich ujęcie i wykorzystanie. Ujmowanie wód z odwodnienia zakładów górniczych na cele gospodarcze lub dla zaopatrzenia ludności traktowane jest przez ustawę Prawo wodne tak jak każdy inny przypadek poboru wód. Legalizacja tego procesu przebiega podobnie jak dla ujęć wód podziemnych (dokonywana jest ocena dopływu wody podziemnej do wyrobiska). Konieczne jest w tym celu uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego zgodnie z art. 122 ust 1 i art. 37 ust 1. Przedłożyć należy stosowny wniosek (w tym operat wodnoprawny) oraz dokumentację hydrogeologiczną (art. 131 ust. 2 i ust. 2b). Ustawa Prawo wodne nie wskazuje, jaki typ dokumentacji hydrogeologicznej stanowić ma załącznik do wniosku dotyczącego poboru wód, związanego jednocześnie z odwodnieniem zakładu górniczego. Pojawia się pytanie czy wystarczy przedłożenie dokumentacji hydrogeologicznej sporządzonej w związku z projektowaniem odwodnienia do wydobywania kopalin ze złoża, czy też powinna to być dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby ujęcia wód podziemnych. Mając na względzie stosowane w geologii przepisy zwrócić należy uwagę na różnice w treści tych dokumentacji, wynikające wprost z rozporządzenia ministra środowiska z 3 października 2005 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać dokumentacje hydrogeologiczne i geologiczno-inżynierskie (Dz.U. Nr 201 poz. 1673 z 2005 r.). Różnice te sugerują konieczność sporządzenia dodatkowej odrębnej dokumentacji, jak dla ujęcia wód podziemnych. Podstawę do jej wykonania stanowić powinny między innymi informacje geologiczne zawarte w dokumentacji odwodnieniowej. Dokumentacja zasobowa ujęcia winna być sporządzona przez uprawnioną osobę i przyjęta bez zastrzeżeń (art. 45 Prawa geologicznego i górniczego) przez odpowiedni organ administracji geologicznej.

      Osobne zagadnienie stanowi przypadek, kiedy planujemy pobór wody z powstałego na terenie wyrobiska zbiornika wodnego. Zgodnie z art. 5 ust. 4 Prawa wodnego przepisy o wodach stojących stosuje się odpowiednio do wód znajdujących się w zagłębieniach terenu powstałych w wyniku działalności człowieka, niebędących stawami. Tym samym, o ile cel poboru wody ze zbiornika powstałego na terenie wyrobiska związanego z eksploatacją kopaliny pospolitej nie jest związany z odwodnieniem zakładu górniczego, stosować należy przepisy o poborze wód powierzchniowych. Konieczne jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego zgodnie z art. 122 ust. 1 pkt 1 i 37 pkt 1 Prawa wodnego.

Decyzje ustawy Prawo geologiczne i górnicze a gospodarka wodą
       Legalizując postępowanie z wodą pamiętać trzeba o dokumentach i zezwoleniach regulujących eksploatację kopalin. Ich treść powinna odpowiednio odzwierciedlać nasze zamierzenia i działania dotyczące gospodarki wodnej na terenie zakładu górniczego.
       Zgodnie z art. 22 pkt 1 i 4 Prawa geologicznego i górniczego koncesja powinna określać zarówno rodzaj i sposób prowadzenia działalności objętej koncesją jak i inne wymagania dotyczące wykonywania działalności nią objętej, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa powszechnego i ochrony środowiska. Integralną częścią tych zagadnień jest gospodarka wodna zakładu górniczego. Tym samym już w koncesji na eksploatację kopalin znaleźć się powinny stosowne ustalenia dotyczące gospodarowania wodami, w tym odwodnienia zakładu górniczego. Kiedy przewidywane jest wtłaczanie wód z odwodnienia wyrobisk do górotworu, koncesja na eksploatację kopaliny powinna określać warunki tego procesu (art. 25 ust. 1a).
        Kolejny dokument regulujący omawianą problematykę to plan ruchu zakładu górniczego. Zgodnie z art. 64 Prawa geologicznego i górniczego plan ten powinien określać szczegółowe przedsięwzięcia niezbędne w celu zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego, pożarowego, bezpieczeństwa i higieny pracowników zakładu górniczego, prawidłowej i racjonalnej gospodarki złożem, ochrony środowiska wraz z obiektami budowlanymi, zapobiegania szkodom i ich naprawiania. W zagadnieniach tych mieści się odpowiednio gospodarowanie wodami na terenie zakładu górniczego.
Dla eksploatacji kopalin systemem odkrywkowym szczegółowe elementy planu ruchu dotyczące gospodarki wodnej zawarto w załączniku nr 2 rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie planów ruchu zakładów górniczych (Dz.U. Nr 94 poz. 840 z 2002 r. z późn. zm.).
Z zatwierdzonego przez dyrektora okręgowego urzędu górniczego planu ruchu (art. 64 ust. 4 Prawa geologicznego i górniczego) powinny wynikać zasady prowadzenia odwodnienia, ewentualnego wykorzystania wód, gospodarowania ściekami. O ile wprowadzamy nowe rozwiązania w tym zakresie, musimy sporządzić i zatwierdzić stosowny dodatek do planu ruchu, zgodnie z art. 65 Prawa geologicznego i górniczego oraz § 9 rozporządzenia w sprawie planów ruchu zakładów górniczych.
        Pamiętać należy, że zgodnie z art. 67a cytowanej ustawy przepisów o planie ruchu nie stosuje się do prowadzenia ruchu zakładu górniczego, kiedy wydobywa on kopalinę pospolitą na podstawie koncesji wydanej przez starostę (art. 16 ust. 2a). W takich wypadkach ruch zakładu górniczego, w tym gospodarowanie wodami, odbywa się na podstawie koncesji. Musi ona zatem zawierać stosowne zapisy regulujące to zagadnienie.

Warto zapamiętać
      Prace związane z odwodnieniem zakładu górniczego, wykorzystaniem napływających do wyrobisk wód wymagają uzyskania szeregu zgód, głównie pozwoleń wodnoprawnych, wydawanych na podstawie ustawy Prawo wodne. Legalizacji wymaga nie tylko odwadnianie wyrobiska, ale całokształt gospodarki wodno-ściekowej prowadzonej na terenie zakładu górniczego. Pamiętać trzeba, że regulacje uzyskane na podstawie ustawy Prawo wodne muszą być spójne z dokumentami i decyzjami wydanymi na podstawie ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Tylko pełna zgodność wymienionych zezwoleń gwarantuje legalizację prowadzonej działalności. Ze względu na to, iż zezwolenia wydawane są przez różne organy, konieczne jest położenie szczególnego nacisku na ich właściwe, wzajemne informowanie o posiadanych i uzyskanych dokumentach, celem uniknięcia sprzeczności.