Prognoza dotycząca PKB w IV kwartale pozostaje optymistyczna – po nieco słabszym III kwartale (szacunkowo około 4,1%) oczekiwania kształtują się na poziomie 4,5%. Prognozy dotyczące wyniku dla całego roku pozostają na takim samym poziomie.

W III kwartale, głównie ze względu na miesiące wakacyjne, wzrost gospodarki nieco wyhamował. Spodziewane jest, że koniec roku przyniesie wynik blisko 0,5 pp. wyższy.

Od maja br. zauważalna zmienność w sektorze produkcji budowlano-montażowej. W czerwcu odnotowano spadek o 0,7% r/r, w lipcu z kolei wzrost o 6,6% do roku poprzedniego. W sierpniu natomiast wzrosła o 2,3% r/r, przy prognozach zapowiadających przyrost o 3,2%. Wynik oczekiwany we wrześniu powinien być na poziomie ok. 7% r/r. Jednym z głównych powodów zmniejszającej się dynamiki wzrostów jest ograniczenie wydatkowania środków unijnych.

Ankieta koniunktury gospodarczej w budownictwie

Wrzesień przyniósł niewielki spadek optymizmu w budownictwie w porównaniu do miesiąca poprzedniego. Wskaźnik koniunktury po odsezonowaniu wyniósł 3,6 pkt (wobec 3,8 pkt w sierpniu).

W obszarze barier rynkowych, kolejny miesiąc z rzędu maleje, w ujęciu r/r, uciążliwość niedoboru pracowników, z drugiej strony nadal rośnie procent wskazań na rosnące koszty zatrudnienia. W perspektywie planowanych na najbliższe lata znacznych wzrostów kosztów zatrudnienia (wprowadzenie PPK, wzrost płacy minimalnej, zniesienie limitu składek na ZUS) różnica pomiędzy tymi dwoma barierami będzie się pogłębiać.

Dane dotyczące upadłości w sektorze budownictwa świadczą o wyraźnej poprawie sytuacji: w pierwszych ośmiu miesiącach bieżącego roku odnotowano 17% (r/r) spadek liczby upadłości w branży budowlanej. Jest to najniższy wynik od 2010 roku.

Wskaźnik PMI

W celu lepszego zrozumienia wyników wskaźnika PMI dla Polski, konieczne jest przybliżenie sytuacji w Europie. Dla strefy euro wskaźnik ten spadł z 47 pkt w sierpniu do 45,7 we wrześniu. Na tę sytuację w największym stopniu wpływ miały Niemcy, dla których PMI osiągnęło 41,5 pkt (z wcześniejszych 43,5 pkt). Spadek liczby zamówień, liczne przesunięcia i opóźnienia w realizacji zleceń oraz problemy z sektorem motoryzacyjnym przekładają się na najgorszy wynik Niemiec od czerwca 2009 roku. Nie należy oczekiwać, że w najbliższym czasie sytuacja ulegnie znaczącej poprawie.

We wrześniu warunki gospodarcze w polskim sektorze wytwórczym pogorszyły się w porównaniu do poprzedniego miesiąca. Wskaźnik spadł do poziomu 47,8 (w sierpniu wynosił jeszcze 48,8). Przyczyny pogorszenia wyniku w Polsce nie odbiegają znacząco od ogólnego trendu europejskiego.

Budownictwo mieszkaniowe

Po 28% wzroście w lipcu, sierpniowe dane przyniosły zaledwie 1,9% wzrost w pozwoleniach budowlanych na nowe domy i mieszkania. O 7% wzrosła zaś liczba mieszkań oddanych do użytkowania, których w ubiegłych 12 miesiącach zbudowano 197 tysięcy.

Systematycznie rośnie także liczba mieszkań w budowie, ustanawiając w sierpniu nowy rekord – blisko 825 tysięcy mieszkań i domów. Tak duża pula stanowi bufor, który ułatwić może deweloperom stabilizowanie podaży w sektorze.

Budownictwo niemieszkaniowe

Koniunktura na rynku budownictwa komercyjnego w III kwartale 2019 roku była stabilna – łącznie oddano do użytkowania przeszło 0,9 mln m2 nowoczesnej powierzchni biurowej, magazynowej i handlowej.

Co ważne, kończącym się inwestycjom towarzyszą rozpoczęcia nowych projektów. Łączny metraż pozostający w budowie na koniec III kwartału przekraczał poziom 4,3 mln m2, czyli wyniósł prawie tyle samo co w analogicznym okresie roku ubiegłego. Struktura powierzchni w budowie jest niemal identyczna jak cztery kwartały wcześniej - 51% powierzchni stanowią budynki przemysłowo-magazynowe a kolejne 40% budynki biurowe.

Budownictwo infrastrukturalne

W obszarze publicznych przetargów na roboty budowlane warunki nie uległy poprawie. Po ośmiu miesiącach roku odnotowano spadki na poziomie 20-30% (r/r).

Zaawansowanie realizacji KPK (Krajowego Programu Kolejowego) na koniec sierpnia 2019 roku, po wcześniejszych problemach, uległo poprawie. Zrealizowano inwestycje o wartości 10 mld zł, a w realizacji pozostają projekty warte blisko 41 mld zł. Wartość inwestycji pozostających na etapie projektowania lub planowania to 11 mld zł.

Dodatkowo, rząd zatwierdził "Program rozwoju polskich portów morskich", który przewiduje 40 mld zł wsparcia finansowego m.in. na budowę drogi morskiej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską.

Podsumowanie i znaczenie sytuacji dla produkcji betonu oraz cementu

Mimo panującego na rynkach spowolnienia wzrostów Agencja Fitch utrzymała rating dla Polski na poziomie A- ze stabilną perspektywą. Podtrzymanie dotychczasowego wyniku argumentowane jest stabilnym stanem gospodarki, dobrze funkcjonującym sektorem bankowym oraz konsekwentną polityką fiskalną oraz monetarną.

Rynki europejskie jak i światowe dostarczają w chwili obecnej wielu niepewności, które negatywnie przekładają się na światową gospodarkę (wojna celna na linii USA – Chiny, Brexit, protesty w Hong Kongu, turecka ofensywa w Syrii). Strefa euro zmaga się z narastającymi problemami gospodarczymi, które w istotnym stopniu, dotykają kraje najbardziej zależne od współpracy handlowej z Niemcami.

Inflacja konsumencka (CPI) ustabilizowała się na poziomie 2,9% (o 0,4 pp. powyżej celu inflacyjnego NBP).

Niewielki, 2-procentowy (r/r) spadek odnotował zagregowany portfel zamówień dużych grup wykonawczych w II kwartale 2019 roku.

Źródła:
Rynek budowlany w Polsce, Spectis, październik 2019
News Release JPMorgan Global Manufacturing PMI [data ostatniego dostępu: 04.10.2019]
https://businessinsider.com.pl/firmy/plany-pis-na-pierwsze-100-dni-rzadu/4ejlgp4, [data ostatniego dostępu: 04.10.2019]
http://www.nieruchomosci.egospodarka.pl/159041,Co-odpowiada-za-rekordowa-wartosc-rynku-budowlanego,1,80,1.html, [data ostatniego dostępu: 04.10.2019]
https://www.wnp.pl/budownictwo/warte-400-mln-zl-inwestycje-drogowe-moga-ruszac,354047.html, [data ostatniego dostępu: 04.10.2019]
https://gdansk.tvp.pl/44447220/program-rozwoju-polskich-portow-morskich, [data ostatniego dostępu: 04.10.2019]
https://businessinsider.com.pl/finanse/makroekonomia/indeks-pmi-w-niemczech-wrzesien-2019-r/cnb8qj5, [data ostatniego dostępu: 04.10.2019]
https://businessinsider.com.pl/finanse/makroekonomia/produkcja-budowlano-montazowa-w-sierpniu-w-polsce-dane-gus/9rk3zxf, [data ostatniego dostępu: 04.10.2019]
https://www.bankier.pl/gospodarka/wskazniki-makroekonomiczne/produkcja-budowlano-montazowa-r-r-pol, [data ostatniego dostępu: 04.10.2019]