Unia stawia na rzeki

Transport śródlądowy jest obok transportu drogowego i kolejowego jednym z systemów transportowych, który odgrywa istotną rolę w realizacji zadań transportowych kraju. Z uwagi na liczne zalety jest preferowany w strategiach rozwoju transportu UE, co szczegółowo zostało sformułowane w Białych Księgach (2001, 2011). Wśród 16 podstawowych wytycznych w odniesieniu do transportu wodnego stwierdza się, że: ,,Żegluga śródlądowa wraz z morską, a w szczególności z żeglugą bliskiego zasięgu oraz transportem kolejowym, należy uznać za te proekologiczne gałęzie transportu, które wymagają szczególnej troski i wsparcia w wymiarze europejskim”.

Zarówno w państwach Unii, a także wielu innych rozwiniętych krajach (np. USA, Kanada, Rosja), transport śródlądowy traktowany jest jako równorzędny podsystem w stosunku do innych rodzajów transportu. Wynika to z jego licznych zalet:

niskiego poziomu emitowanych zanieczyszczeń,
niskiej energochłonności,
niskiej emisji hałasów,
dużej oszczędności w zajmowaniu dodatkowej powierzchni terenu.

Prócz tego transport śródlądowy charakteryzuje się:

dużą trwałością środków transportu i infrastruktury,
dużą przestrzenią ładunkową środków transportu,
małą liczbą kolizji i związanych z tym kosztów usuwania następstw wypadków.

W wielu przypadkach transport śródlądowy jest jedynym możliwym do zastosowania. Dzieje się tak w przypadku ładunków wielkogabarytowych, które wymagają zastosowania specjalnych platform transportowych oraz wytyczania tras przejazdu, w trakcie których występują ograniczenia ruchu dla innych użytkowników, co może prowadzić do dezorganizacji ruchu na dużym obszarze. Tych zaburzeń nie ma, jeśli ładunek wielkogabarytowy transportowany jest drogą wodną.

      W krajach Unii Europejskiej, w których występują naturalne warunki do uprawiania żeglugi śródlądowej obserwuje się stabilizację udziału transportu śródlądowego w całości pracy transportowej. Główne kierunki – korytarze transportu śródlądowego w Europie to:

Korytarz Reński, na który przypada 2/3 transportu w krajach Europy Zachodniej (200,5 mln ton ładunku),
oś dunajska wraz z kanałem Ren-Men-Dunaj (50,4 mln ton ładunku),
oś północ południe – Francja, Belgia, Holandia (72,8 mln ton),
oś wschód zachód – połączenie między Holandią, Niemcami, Polską i Czechami (27,5 mln ton).

            Wyszczególnione tu wielkości przewozów na poszczególnych kierunkach nie mogą być sumowane do określenia globalnej ilości transportu ładunku na drogach wodnych Europy. Ten sam ładunek może być transportowany i wliczany do kilku kierunków.

            Udział transportu śródlądowego w całości pracy przewozowej państw UE waha się od 3,3 do 3,9%. Jeśli pominąć transport morski i rurociągowy to ten udział wzrasta do ok. 6%. (rys. 1) Należy tu jednak podkreślić, że w szeregu państw UE z uwagi na warunki geograficzne transport śródlądowy nie jest uprawiany (państwa skandynawskie, Hiszpania, Portugalia, Irlandia, Włochy, Grecja). W Polsce ten udział wahał się w ostatnich latach w granicach 0,1 do 0,3%.

Fot. Hydrokrusz

Cały materiał znajdą Państwo w magazynie "Surowce i Maszyny Budowlane" 1/2014