Województwo świętokrzyskie jest głównym dostawcą wapieni i margli dla przemysłu wapienniczego oraz gipsów i anhydrytów w Polsce, natomiast drugim, po Dolnym Śląsku, dostawcą surowców do produkcji kruszyw. Duże znaczenie dla polskiej gospodarki mają świętokrzyskie złoża surowców do produkcji materiałów budowlanych (złoża glin ceramicznych, surowców ilastych ceramiki budowlanej, piasków kwarcowych do produkcji cegły wapienno-piaskowej) i powiązane z nimi zakłady przemysłowe. Tak zróżnicowane zasoby kopalin mogą stanowić podstawę dla gospodarczego rozwoju regionu.

W odniesieniu do skali kraju największe zasoby stanowią lubelskie złoża wapieni i margli dla przemysłu cementowego oraz surowce do produkcji materiałów budowlanych: surowce ilaste do produkcji kruszywa lekkiego, piaski kwarcowe do produkcji betonów komórkowych oraz cegły wapienno-piaskowej. Ważną rolę gospodarczą pełnią przyległe do zakładów wydobywających piaski i żwiry zakłady produkcji betonów i mas bitumicznych. Dla rozwoju województwa ważne są również zakłady zlokalizowane przy złożach surowców ilastych do produkcji ceramiki budowlanej.

Zasoby i wydobycie w regionach świętokrzyskim i lubelskim

Województwo świętokrzyskie posiada szeroką bazę zasobową, która według „Bilansu zasobów złóż kopalin w Polsce” (stan na 31.12.2011 r.) [1], obejmuje 483 złoża surowców skalnych, z czego najliczniejszą grupę reprezentują piaski i żwiry (192 złoża o zasobach geologicznych, 622 008 mln ton) oraz kamienie łamane i bloczne (140 złoża o zasobach geologicznych 2 218 701 tys. ton). Województwo świętokrzyskie plasuje się na pierwszym miejscu (wraz z województwem łódzkim) pod względem liczby złóż wapieni i margli dla przemysłu cementowego, jak również liczby złóż wapieni i margli dla przemysłu wapienniczego. Największe wydobycie kopalin skalnych w województwie wykazuje powiat kielecki – 35 481 tys. ton, w tym kamienie łamane i bloczne 19 897 tys. ton. Spośród 483 złóż surowców skalnych w regionie, 91 objętych jest koncesjami na eksploatację wydanymi przez Marszałka Województwa Świętokrzyskiego. W odniesieniu do wydobycia krajowego największe znaczenie mają świętokrzyskie kopalnie gipsu i anhydrytu zlokalizowane przede wszystkim w powiecie pińczowskim (84%), wapieni i margli dla przemysłu wapienniczego (68%) – wiodące są powiaty kielecki i włoszczowski, oraz kopalnie kamieni łamanych i blocznych (34%) – wiodące są powiat kielecki i staszowski.

Zasoby województwa lubelskiego charakteryzują się większym rozproszeniem aniżeli w poprzednim omawianym regionie. Na Lubelszczyźnie udokumentowanych jest aż 1 006 złóż, z czego najliczniejszą grupę reprezentują piaski i żwiry (792 złoża o zasobach geologicznych 934 228 tys. ton), surowce ilaste ceramiki budowlanej (126 złóż o zasobach geologicznych 90 123 tys. m3). Ogromne znaczenie dla gospodarki kraju mają lubelskie złoża wapieni i margli dla przemysłu cementowego (12 złóż o zasobach geologicznych 3 428 570 tys. ton), co stanowi pierwsze miejsce w kraju pod względem wielkości zasobów. Spośród 1 006 złóż surowców skalnych 74 objętych jest koncesjami wydanymi przez Marszałka Województwa Lubelskiego. W tym regionie w skali kraju największy procent wydobycia obejmuje kopalnie na złożach surowców ilastych do produkcji cementu (100%) – w powiecie krasnostawskim oraz chełmskim, piasków kwarcowych do produkcji betonów komórkowych (11%) – w powiecie biłgorajskim oraz puławskim oraz wapienie i margle dla przemysłu cementowego (10%) – w powiecie chełmskim.

Cały materiał przeczytają Państwo w magazynie "Surowce i Maszyny Budowlane" nr 1/2014