Przyszłość branży kruszyw po 2020 r. - sesja wprowadzająca
Boom, a co dalej? Pod takim hasłem odbyła się sesja wprowadzająca do merytorycznej części obrad XI Konferencji Naukowo-Technicznej Nowoczesne Kopalnie Żwiru i Piasku. Prelegenci przybliżyli zagadnienia, istotne z punktu widzenia branży: cele opracowywanej Polityki Surowcowej Państwa, prognozy wydobycia surowców po 2020 r., związane z tym zagrożenia i szanse oraz techniczne aspektyw związane z eksploatacją maszyn.

Panel poprowadził prof. Wiesław Kozioł, Akademia Górniczo-Hutnicza
Andrzej Skoneczny, ASC Consulting, wystąpił z referatem pt.: „Polityka Surowcowa Państwa – czy rzeczywiście zmieni coś dla producentów kruszyw?” Jak przyznał, to bardzo obszerny temat, któremu warto się bliżej przyjrzeć. Prelegent przybliżył organizację i koordynację Polityki Surowcowej Państwa, m.in. zadania i funkcje koordynatora PSP w osobie prof. dr hab. Mariusza Orion Jędryska, Sekretarza Stanu, Głównego Geologa Kraju, Pełnomocnika Rządu ds. PSP, zaprezentował harmonogram i ogólną tematykę konsultacji, jakie miały miejsce do tej pory. Omówił filary PSP, zarówno pierwotne założenia, jak i ich stan aktualny. To np.: dostęp do surowców ze złóż kopalin wód podziemnych i ciepła Ziemi, pozyskiwanie surowców z odpadów, substytucja surowcowa, rekultywacja i remediacja, zapotrzebowanie gospodarki krajowej na surowce mineralne, wymiana międzynarodowa, współpraca międzynarodowa oraz rozwój badań dna morskiego. Przybliżył cele PSP, z których nadrzędnym jest zabezpieczenie wieloletnich potrzeb gospodarczych i społecznych państwa, wymienił istotne aspekty dla niewęglowego górnictwa odkrywkowego.
prof. zw. dr hab. inż. Wiesław Kozioł, Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie, Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica zaprezentował referat pt.: „Kruszywa żwirowo-piaskowe – problemy, wyzwania, szanse”. Scharakteryzował wydobycie kopalin stałych w Polsce, w latach 1989 – 2017. Jak wskazywał prelegent, charakterystyczną cechą wydobycia żwirów i piasków jest duża liczba eksploatowanych złóż. Według bilansu z 2018 r. złóż zagospodarowywanych jest ponad 4000, w tym czynnych przez cały rok - 2629, eksploatowanych okresowo – 1375. Jak wskazywał, mimo dużej eksploatacji złóż, przybywa ich. Wzrost wynika ze wzrostu zasobów zaliczanych do grupy piasku. Natomiast złóż żwirowych już prawie nie ma. Bardzo mało jest typowych złóż żwirowo-piaskowych. Średni wskaźnik wystarczalności zasobów przemysłowych, z uwzględnieniem strat złożowych, to ok. 15. lat. Prof. W. Kozioł prezentował dane dotyczące stanu zasobów na przestrzeni poszczególnych lat. Zdaniem prelegenta stopniowe pogarszanie się jakości bazy surowcowej złóż i równocześnie wzrost zapotrzebowania budownictwa na najlepsze jakościowo grube frakcje kruszyw ma duży wpływ na wzrost frakcji trudno zbywalnych i niezbywalnych (odpadowych) produkowanych w kraju kruszyw. Omówił sytuację w skali całego kraju jak i w rozbiciu na poszczególne rejony.
Odpowiadając na postawione pytanie „Boom i co dalej”? wskazał, że obecnie jesteśmy w okresie kumulacji inwestycji drogowych i kolejowych, co ma duży wpływ na wzrost zapotrzebowania na kruszywa. Po 2020 nastąpi kończenie wielu inwestycji i robót budowlanych, przez co pojawia się obawa o zmniejszenie zapotrzebowania na kruszywa. Trudności z uzyskaniem koncesji, wzrost kosztów, potencjalny powrót do wojny cenowej producentów kruszyw czy starzejący się park maszynowy, powtórzenie się sytuacji z czasów kryzysu gospodarczego – to problemy, jakich obawia się branża. A co może stanowić szansę? Zdaniem prelegenta jest ich sporo: to m.in.: ciągły brak mieszkań, które będą nadal budowane, budowa CPK, realizacja Krajowego Programu Kolejowego, kontynuacja Programu Budowy Dróg Krajowych, planowane zwiększenie nakładów na budowanie i modernizację dróg samorządowych. Jak dowodził prof. W. Kozioł, choć po roku 2022 należy spodziewać się zmniejszenia zapotrzebowania na kruszywa, szczególnie na frakcje drobne, skala nie powinna być większa niż w latach 2012-2014.
mgr inż. Wojciech Wieczorek, Okręgowy Urząd Górniczy w Krośnie, mgr inż. Tomasz Kasperski, KRUSZGEO SA wspólnie zaprezentowali referat pt.: „Problemy związane z formowaniem skarp stałych w trakcie eksploatacji złoża spod lustra wody przy użyciu koparek (pogłębiarek) pływających”. Wojciech Wieczorek omówił zagadnienia dotyczące sposobu eksploatacji kruszyw naturalnych. Do ich wydobycia stosowane są trzy podstawowe technologie: lądowa (sucha), spod wody (wodna) oraz mieszana (lądowo-wodna). Jak wskazywał w swej prezentacji, ze względu na trudności w odwodnieniu takich złóż coraz większe znacznie odgrywa eksploatacja przy pomocy koparek pływających. W związku z tym scharakteryzował rodzaje maszyn wykorzystywanych do eksploatacji spod lustra wody. Są to pogłębiarki pływające chwytakowe, wieloczerpakowe, ssące i hydropneumatyczne, zgarniaki linowe. Opisał przebieg działań, związanych z projektowanymi pracami. Tomasz Kasperskim omówił typowy schemat prowadzenia eksploatacji przy pomocy pogłębiarki.
Sesja odbyła się 23 maja, w ramach trwającej w dniach 22-24 maja, w Rzeszowie XI Konferencji Naukowo-Technicznej Nowoczesne Kopalnie Żwiru i Piasku.
Komentarze