Jedyna w Polsce kopalnia kredy to łakomy kąsek dla odkrywców. Właściwie to wielka "dziura" w ziemi, z tarasowymi skarpami prowadzącymi do coraz głębszych pokładów. 

Kreda, która kojarzy nam się przede wszystkim ze szkołą i tablicą, jest skałą osadową powstałą na dnie mórz i oceanów. Jest odmianą wapienia, nie zawiera wielu domieszek. Jej podstawowym składnikiem jest kalcyt. Jest to skała miękka, niezbyt zwięzła, porowata, dzięki czemu ma mały ciężar właściwy i jest lekka. Dodaje się ją do białych farb, proszków i past do zębów. Ma zastosowanie w przemyśle ceramicznym, chemicznym, farmaceutycznym i kosmetycznym. Wśród licznych odmian kredy, te z nich szczególnie bogate w kokolity zmieszane z gipsem służą do pisania na tablicy.

Wspomnienia o dawnej świetności

To niewielka wieś, zamieszkana przez ok. 9 tys. mieszkańców, położona na Wysoczyźnie Drohiczyńskiej, w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim. Do 1934 roku była miastem, później została zdegradowana do wsi. Pierwsza wzmianka o istnieniu zamku mielnickiego z 1379 roku pochodzi z relacji kronikarza krzyżackiego Wiganda z Marburga. Okres świetności miejscowości przypadł na czasy panowania Jagiellonów. W 1486 roku na zamku mielnickim przebywał Kazimierz Jagiellończyk, który tu właśnie w 1501roku oczekiwał tu na koronę polską . Mielnik, jako jedno z pierwszych miast podlaskich w 1501 roku otrzymał prawa miejskie. O jego dawnej świetności świadczą resztki pozostałe po potężnej niegdyś warowni. Góra zamkowa z grodziskiem z XI-XII wieku i dobrze widoczną fosą wznosi się do wysokości ok. 80 m nad poziomem Bugu. Na stokach stromo opadających w kierunku doliny rzeki, zachowane są fragmenty murów z kamieni polnych.

Kopalnia była tu od zawsze

Co łączy tę obecnie niewielką wieś z kredą? Nazwa miejscowości prawdopodobnie pochodzi od ruskiego słowa „mieł”, czyli kreda. Do dzisiaj istnieje tu jedyna w Polsce czynna kopalnia kredy. Oglądamy ją z tarasu widokowego, specjalnie przygotowanego dla odwiedzających. Obok postawiono tablice informacyjne, mówiące o historii powstania pokładów kredy i jej wydobycia w tej okolicy. Mielnicka kreda pochodzi z okresu czwarto- i trzeciorzędu, kiedy tereny zalane były morzem. Kopalnia była w Mielniku od co najmniej XVI wieku, co wiemy ze źródeł historycznych świadczących o wydobywaniu tu kredy. Mieszańcy mówią, że była tu „od zawsze”, a wiele mielnickich rodzin związanych jest z praca w kopalni od pokoleń.

Warto wiedzieć

Podróż do Mielnika warto połączyć z innymi atrakcjami tego regionu. W pobliżu znajduje się święta Góra Grabarka, miejsce kultu i pielgrzymek wyznawców religii prawosławnej i klimatyczne miasteczko Drohiczyn z licznymi zabytkami – niegdysiejsza stolica Podlasia.

Źródło: www.krajoznawcy.info.pl

Autor: Krystian Miczka

Fot. www.krajoznawcy.info.pl, Krystian Miczka