ZPP apeluje do premiera Mateusza Morawieckiego o uwzględnienie w planie przede wszystkim:

• zawieszenia spłaty danin publicznoprawnych, przede wszystkim składek na ubezpieczenia społeczne, dla mikro i małych przedsiębiorców
• uruchomienie linii tanich, łatwo dostępnych (z wekslem jako jedyną formą zabezpieczenia) pożyczek dla mikro i małych przedsiębiorców, z limitem kwotowym maks. 15 proc. przychodu firmy za ostatni rok sprawozdawczy, lecz nie więcej niż 300 tys. PLN.

Przedstawiony pakiet osłonowy składać ma się z pięciu różnych filarów, z których największe znaczenie dla stanu gospodarki mają dwa pierwsze, poświęcone – kolejno – zabezpieczeniu pracowników i ochronie przedsiębiorców.

W ramach pierwszego filaru trudno jest wskazać element godny krytyki – jest on wprost obliczony na utrzymanie zatrudnienia i zabezpieczenie stopy życiowej milionów pracowników. W perspektywie najbliższych tygodni jego rezultatem będzie wsparcie popytu. Sprawiedliwy wydaje się być układ, w ramach którego największy – równy – ciężar wypłaty wynagrodzeń w firmach szczególnie dotkniętych skutkami pandemii, spadnie na państwo i przedsiębiorców. Również wsparcie przewidziane dla osób samozatrudnionych oraz pracujących na podstawie umowy zlecenia, czy umowy o dzieło, zasługuje na aprobatę.

Pragniemy jednak podkreślić, że pracowników możemy chronić, pod warunkiem że będą oni mieli gdzie pracować. Dlatego też część programu przeznaczona na wsparcie dla przedsiębiorców powinna przewidywać tak samo odważne rozwiązania, jak filar ukierunkowany na ochronę pracowników. Tymczasem wydaje się, że w tym aspekcie pakiet osłonowy nie adresuje odpowiednio przedsiębiorców najbardziej narażonych na negatywne skutki pandemii – tj. mikro i małych firm.

Przede wszystkim przedstawiony pakiet nie zawiera skutecznego narzędzia sprawnie wspierającego płynność najmniejszych podmiotów. System gwarancji jest oczywiście pożądany, jednak wciąż polegać on będzie na ułatwianiu podmiotom uzyskania kredytów na warunkach rynkowych. Nie stanowi zatem odpowiedzi na problemy firm, które z dnia na dzień utraciły istotną część swoich przychodów. Całkowicie nieprzystającym do skali potrzeb instrumentem są też mikropożyczki w wysokości do 5 tys. PLN. W naszym przekonaniu konieczne jest uruchomienie specjalnej linii tanich, łatwo i szybko dostępnych pożyczek dla najmniejszych firm. Pożyczki takie powinny wynosić maksymalnie 15 proc. przychodu firmy za ostatni rok, lecz nie więcej niż 300 tys. PLN. Dopiero taki instrument pozwoli wielu przedsiębiorcom na kontynuowanie działalności w warunkach skrajnie ograniczonego (bądź zerowego – w przypadku przedsiębiorstw zamkniętych z uwagi na szczególne przepisy wprowadzone w ostatnim czasie) popytu.

Analogiczne zastrzeżenia należy zgłosić również do postulatu odroczenia płatności składek ZUS. W przekonaniu ZPP narzędziem realnej pomocy dla mikrofirm dotkniętych skutkami epidemii byłoby czasowe zawieszenie poboru składek. Proponowane przez rząd rozwiązanie doprowadzi (nawet uwzględniwszy wariant rozłożenia płatności na raty) do zwiększenia poziomu obciążeń po upływie najbliższych miesięcy. Może się okazać, że będzie to miało krytyczny i negatywny wpływ na tempo powrotu polskiej gospodarki do stanu wyjściowego.

Wśród zaprezentowanych propozycji zabrakło szeregu rozwiązań, których wprowadzenie Związek Przedsiębiorców i Pracodawców postulował w jednym z ostatnio opublikowanych dokumentów. ZPP liczy na to, że ostatecznie w ramach pakietu osłonowego znajdzie się miejsce również na zawieszenie zakazu handlu w niedziele, wprowadzenie „wakacji od obowiązków administracyjnych” dla firm (nie jest dla nas całkowicie jasne, dlaczego zdecydowano się na uwzględnienie tego aspektu w ramach wachlarza działań dla obywateli i wyłączenie z niego przedsiębiorców), czy też wprowadzenie rozwiązań dotyczących zawieszenia biegu terminów (bądź ich przywracania) z uwagi na szczególne okoliczności wywołane koronawirusem. Z niepokojem dostrzegamy z kolei uwzględnienie w pakiecie rozwiązań poważnie ingerujących w podstawowe mechanizmy rynkowe (mechanizmy administracyjnego blokowania wzrostu cen przez UOKiK), a także powrót do postulatów wyjątkowo rygorystycznej regulacji rynku pożyczkowego.

Przedstawione podczas konferencji prasowej propozycje nie mają jeszcze przełożenia na konkretne projekty aktów prawnych. Wciąż mamy zatem czas, by dopracować zawartość pakietu osłonowego i w jak największym stopniu dopasować go do potrzeb gospodarki, firm i pracowników. Niezależnie od krytycznego podejścia do części przedstawionych propozycji, należy docenić rząd za miarkowanie reakcji i nieuleganie naciskom skłaniającym do bardzo szerokiej interwencji ukierunkowanej na wpuszczenie na rynek jak największej ilości pieniędzy. Uważamy, że niezależnie od pozostałych okoliczności, reakcja na gospodarcze zagrożenia wynikające z pandemii powinna być spokojna i zdecydowana. ZPP deklaruje pełną chęć współpracy przy opracowywaniu ostatecznego kształtu pakietu osłonowego.