Wzięli w nim udział wiceminister infrastruktury Rafał Weber wraz ze współpracownikami oraz członkowie Rady Ekspertów, m.in. z Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa (OIGD) i Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa (PZPB). Obecni byli również przedstawiciele firm wykonawczych, Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), Urzędu Zamówień Publicznych, Prokuratorii Generalnej RP, Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz GDDKiA.

- Trwają intensywne prace na budowach, a kolejne tysiące kilometrów dróg są na etapie przetargu lub przygotowania. Realizowane i planowane przez nas inwestycje są gwarancją stabilności całego rynku budowlanego. - powiedział Tomasz Żuchowski, p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.

 

- Ważne jest jednak również, i stąd nasze nieustanne apele, żeby wykonawcy odpowiedzialnie podchodzili do cen oferowanych w przetargach. Powinni też realnie oceniać swoje możliwości w zakresie realizacji prac. - dodał Szef GDDKiA.

 

Jak działa waloryzacja

GDDKiA wprowadziła mechanizm waloryzacji dla robót drogowych, oparty o wskaźniki GUS, już w styczniu 2019 r. Dwa lata później (w styczniu 2021 r.) mechanizm waloryzacji stał się powszechnie obowiązującym prawem dzięki ujęciu w nowej ustawie Prawo zamówień publicznych.

Limit waloryzacyjny na kontraktach GDDKiA wynosi (+/-) 5 proc. od wartości zaakceptowanej kwoty kontraktowej, a podlega mu 50 proc. wartości płatności za kontrakt. Na tzw. koszyk waloryzacyjny składają się ceny: paliwa, cementu, asfaltu, stali i kruszywa, a także średnie wynagrodzenie pracowników branży. Pod uwagę brany jest indeks zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI).

O tym jak działa mechanizm waloryzacji w kontekście zmian cen na rynku, regularnie informujemy na naszej stronie internetowej (ostatnio tutaj).

 

Ryzyk jest więcej

Należy pamiętać, że wzrost cen materiałów budowlanych nie jest jedynym ryzykiem, które może wpłynąć na czas zakończenia inwestycji oraz jej koszt. Wpływ na to mogą mieć również m.in. braki kadrowe lub sprzętowe, kolizje z gestorami sieci (np. energetycznej), warunki pogodowe czy nawet wykopaliska archeologiczne.

Dlatego mechanizm waloryzacji w żadnym stopniu nie zwalnia wykonawców z analizy ryzyka i odpowiedniej do niego wyceny ofert.

 

Koszt robót budowlanych

O wzroście cen materiałów budowlanych rozmawiamy z wykonawcami od początku roku (ostatnio m.in. o podwyżkach cen stali). Na rynku wyraźny wzrost notują jednak nie tylko ceny materiałów, ale również robót budowlanych. Według danych przedstawionych na spotkaniu przez panią Balbinę Kacprzyk, reprezentującą Stowarzyszenie Kosztorysantów Budowlanych oraz firmę WACETOB, od stycznia br. stawki robocizny kosztorysowej wzrosły m.in. o 1,9 proc. dla robót budowlanych i sanitarnych. O 1,6 proc. wzrosły stawki dla instalacji elektrycznych, a o 1,8 proc. dla robót inżynieryjnych.

 

Wątpliwości dotyczące mechanizmu waloryzacji

W swoim wystąpieniu dr Damian Kaźmierczak, Główny ekonomista Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa, wskazał różnice między wskaźnikami GUS a cenami rynkowymi asfaltu i stali. W trakcie dyskusji po wystąpieniu, zaproponował również rozważenie czy 5 proc. limit waloryzacyjny jest wystarczający, szczególnie przy tak dynamicznym wzroście cen jak obecnie, oraz czy waloryzacji powinna podlegać większa niż 50 proc. część płatności za kontrakt. Zwrócił przy tym uwagę, że jest to element często wskazywany przez branżę finansową jako bariera przed większym zaangażowaniem w sektor budownictwa infrastrukturalnego.

Prezes PZPB, Jan Styliński, podkreślił, że wzrosty cen, z którymi mamy do czynienia w tym roku, były nie do przewidzenia dla rynku. Dotyczy to przede wszystkim cen stali, które poszły w górę na niespotykaną po 1990 r. skalę. Zwrócił również uwagę na problemy ze stosowaniem mechanizmu waloryzacji na kontraktach samorządowych.

 

Gospodarka - nadmiernie rozgrzana?

Podczas dyskusji pojawiły się sugestie, że za wzrost cen i związane z tym ryzyka dla realizacji inwestycji w dużej mierze odpowiada zbyt duża liczba zleceń na całym rynku budowlanym (inwestycje drogowe, kolejowe, kubaturowe). Ponownie odżywa więc pytanie, jak dużym potencjałem realnie dysponują firmy wykonawcze i ile są w stanie „przerobić” w skali roku.

Spotkanie zakończył temat wykorzystania destruktu asfaltowego i apel Barbary Dzieciuchowicz, Prezes OIGD i współprzewodniczącej Rady, o szybkie uregulowanie tego obszaru. Jako GDDKiA również wielokrotnie wskazywaliśmy na pilną potrzebę rozwiązania kwestii wykorzystania destruktu (pisaliśmy o tym m. in. tutaj).

- Zawsze podkreślam, że działamy jako jedna drużyna, której celem jest skuteczna realizacja inwestycji. Dlatego też wszystkie problemy, które zostały tu zarysowane, zostaną teraz poddane szczegółowej analizie. - powiedział Szef GDDKiA Tomasz Żuchowski, współprzewodniczący Radzie Ekspertów przy Ministrze Infrastruktury.