Konkurs „Nasz Zabytek” to projekt o charakterze regionalnym i lokalnym. Fundacja Most the Most ogłasza go sekwencyjnie w poszczególnych województwach. Konkurs jest podzielony na dwie części: I Konkurs – wybór jednego zabytku w województwie oraz II Konkurs – wybór pomysłów na nową funkcję społeczną zwycięskiego zabytku. Do tej pory przeprowadzono 6 edycji konkursu w 16 województwach, wpłynęło ponad 7100 zgłoszeń zabytków od mieszkańców, a na 650 z nich można było oddawać głosy. Poza tym przeprowadzono 13 konkursów na wybór funkcji społecznej zwycięskich zabytków, do których wpłynęło ponad 1160 zgłoszeń z pomysłami ponownego zagospodarowania. Fundacja podpisała do tej pory 8 umów na wypłatę grantu.

Zgłaszający mogą czuć się dumni ze swojego działania, gdyż to właśnie dzięki nim szyb Franciszek zwyciężył w I Konkursie. Udział w II Konkursie i zgłoszenie pomysłów na nową funkcję zabytku był dla nich kolejną szansą na wyartykułowanie swoich marzeń i potrzeb. Aktywna postawa mieszkańców oraz otwartość i gotowość na współpracę właściciela zabytku to klucz do realizacji wartościowego projektu. Razem tworzymy znakomite warunki do przywrócenia świetności zgłoszonych zabytków oraz do realizacji wspaniałych inicjatyw społecznych - czytamy w komunikacie Fundacji.

Przebieg konkursu

Konkurs miał dwa etapy. W pierwszym wpłynęły 964 zgłoszenia na 59 zabytkowych obiektów. Ocenę formalną przeszło 37 zabytków, a najlepszy okazał się szyb Franciszek. Z kolei w drugim etapie mieszkańcy zgłaszali pomysły na funkcję społeczną, którą ma pełnić obiekt. Wpłynęło ich 132. Spośród pomysłów na jego ponowne zagospodarowanie zaproponowano m.in. powstanie centrum edukacji regionalnej służące utrwalaniu i upowszechnianiu niematerialnej kultury regionu i międzypokoleniowej wymiany doświadczeń. Według zainteresowanych obiekt mógłby być też miejscem spotkań lokalnej społeczności oraz przestrzenią dla działań wspierających kultywowanie elementów dziedzictwa niematerialnego, w tym tradycji muzycznej, kulinarnej, obrzędowej czy związanej z edukacją w obszarze języka śląskiego. Zaproponowano też, by w obiekcie odbywały się warsztaty, spotkania, pokazy oraz wystawy.

Teraz, razem z Fundacją, musimy przeanalizować zgłoszone pomysły i wybrać ten, który będzie najbliższy potrzebom lokalnej społeczności, a także pozwoli zachować architektoniczne walory zabytku – informuje prezydent Michał Pierończyk. – Kiedy wspólnie wypracujemy najlepsze rozwiązanie, podpiszemy umowę na wypłatę grantu i przystąpimy do realizacji planu – podsumowuje.

Szyb Franciszek

Szyb Franciszek został wydrążony w 1857 r. jako szyb wydobywczy i przez przeszło pół wieku pełnił tę funkcję. Poza nim do zespołu zabudowań należą budynki nadszybia, kotłowni, straży pożarnej, administracji, rozdzielni oraz stacji ratowniczej. Większość zabudowań powstała w drugiej połowie XIX w., a reszta na początku XX w. Do dziś stanowią jeden z najpiękniejszych i najstarszych zabytków przemysłowych na terenie miasta. Od 1984 r. zabudowania szybu Franciszek figurują w rejestrze zabytków nieruchomych województwa śląskiego. W marcu br. miasto przejęło część budynków wchodzących w skład zespołu.