Projekt Go4ECOPlanet pozwoli w 100 proc. zredukować emisję CO₂ Cementowni Kujawy w 2027 roku. Będzie to pierwsza technologia CCS w Europie z całkowitym wychwyceniem emisji dwutlenku węgla. Pilotażowa inwestycja CCS/U w Cementowni Górażdże to element międzynarodowej inicjatywy ACCESS. Celem projektu jest także stworzenie ram prawnych i organizacyjnych dla efektywnego systemu transportu CO₂ z Europy kontynentalnej do składowisk znajdujących się na Morzu Północnym. Eksperci podkreślają bowiem, że budowa rurociągów transportowych i miejsc magazynowania dwutlenku węgla jest istotnym wyzwaniem w procesie zielonej transformacji. Podobnie jak brak regulacji.

 Pierwsze potrzebne zmiany to są zmiany prawne. Musimy mieć regulacje, żeby być w stanie transportować CO₂ rurociągami, ale też statkami, dlatego że będzie składowany nad morzem na starych polach naftowych. Dzisiaj potrzebujemy tej regulacji, żeby transportować statkami za granicę takie CO₂, które jest traktowane jako odpady. Też będą potrzebne zmiany regulacji dotyczące prawa górniczego, żeby być w stanie składować na lądzie, ale to jest bardziej długoterminowy projekt – wymieniał prezes zarządu Lafarge w Polsce.

Część zagadnień związanych z technologią CCS/U została ujęta w nowelizacji Prawa geologicznego i górniczego, którą pod koniec kwietnia przyjął rząd. Projekt m.in. dopuszcza prowadzenie działalności polegającej na podziemnym składowaniu dwutlenku węgla w zakresie szerszym niż w obecnych przepisach. Wprowadzi także definicję „złoża strategicznego”, które ze względu na znaczenie dla gospodarki lub bezpieczeństwa kraju będą podlegać szczególnej ochronie prawnej.

Eksperci SPC podkreślają, że dekarbonizacja przemysłu ma także inne – niż redukcja emisji CO₂ – aspekty. Jednym z nich jest zagospodarowywanie odpadów i produktów ubocznych (ponad 5 mln t rocznie), m.in. popiołów lotnych, żużli wielkopiecowych i rea-gipsu, jako składników mieszanek surowcowych do produkcji klinkieru czy cementu. Branża w coraz większym stopniu korzysta także z odnawialnych źródeł energii. Inwestycje w ten obszar są o tyle konieczne, że nowe instalacje CCS spowodują wzrost zapotrzebowania na energię nawet o 100–150 proc. Duże znaczenie ma także stosowanie paliw alternatywnych – stanowią one prawie 80 proc. energii niezbędnej do wypalania klinkieru. Cementownie stawiają także na produkty niskoemisyjne tworzone przy udziale różnych składników i dodatków mineralnych. Niskoemisyjny beton charakteryzuje się obniżonym o blisko połowę śladem węglowym. 

Na bieżąco stosujemy i rozwijamy nowe rozwiązania, np. niskoemisyjny beton. Jednym z przykładów jest glina kalcynowana, która jest nowym dodatkiem mineralnym, zastępującym popioły lub żużel. Drugi kierunek to są też nowe technologie, żeby mielić klinkier, składnik reaktywny dla cementu, na drobne frakcje, które pozwolą uzyskać większą reaktywność. Więc myślę, że przyszłością są nowe spoiwa, nowe cementy poza normami, które będziemy tworzyć – tłumaczył X. Guesnu.

Jednym z przykładów może być beton o właściwościach fotokatalitycznych, który pochłania z powietrza spaliny samochodowe, albo beton projektowany dla druku 3D, który umożliwi szybsze i bardziej ekologiczne stawianie budynków. Do wprowadzenia do budownictwa produktów niskoemisyjnych także potrzebne będą odpowiednie regulacje, ale również zachęty promujące tego typu rozwiązania, np. zielone zamówienia publiczne.