Branża kruszyw wskazuje dziś na wiele problemów, związanych m.in. z transportem, ale i pozyskaniem nowych złóż. Czy – według pana – rzeczywiście może być w Polsce problem w tym obszarze? 
Z pewnością faktem jest, że rozpoczęcie i prowadzenie działalności górniczej polegającej na wydobyciu kopalin, w przedmiotowym przypadku metodami odkrywkowymi, wymaga spełnienia wielu wymagań, przede wszystkim związanych z szeroko pojętą ochroną środowiska. Jednakże, co do zasady, udokumentowane złoża kopalin stanowią element środowiska i podlegają ochronie polegającej na racjonalnym gospodarowaniu ich zasobami oraz kompleksowym wykorzystaniu kopaliny, w tym również towarzyszącej. W tym też kontekście koniecznym jest zwrócenie uwagi, że na ponad 7,3 tys. zarejestrowanych przez urzędy górnicze kopalń, w 2022 r. tylko w 63% z nich prowadzono wydobycie w sposób mniej lub bardziej ciągły. Liczba takich odkrywkowych zakładów górniczych od 2012 r. utrzymuje się na poziomie 4,4-4,9 tys. W pozostałych zakładach eksploatacja z różnych przyczyn została wstrzymana lub prowadzona jest ich likwidacja. Część przedsiębiorców po uzyskaniu koncesji nie podjęła też jeszcze wydobycia. 

Od szeregu lat branża kruszyw mówi też o „psuciu rynku” przez nielegalne wydobywanie kopalin. 
Chciałbym w tym miejscu pokreślić, że organy nadzoru górniczego są właściwe do ustalania opłaty podwyższonej w przypadku działalności wykonywanej bez wymaganej koncesji albo bez zatwierdzonego czy podlegającego zgłoszeniu projektu robót geologicznych, w zakresie niezastrzeżonym dla ministra właściwego do spraw środowiska. Ponadto, organy nadzoru górniczego ustalają opłatę podwyższoną w przypadku naruszenia wymagań wydobywania bez koncesji piasków i żwirów, przeznaczonych dla zaspokojenia potrzeb własnych osoby fizycznej, z nieruchomości stanowiących przedmiot jej prawa własności (użytkowania wieczystego), bez prawa rozporządzania wydobytą kopaliną, tj. w przypadkach, jeżeli jednocześnie wydobycie będzie wykonywane bez użycia środków strzałowych, nie będzie większe niż 10 m3 w roku kalendarzowym oraz nie naruszy przeznaczenia nieruchomości. 
W samym tylko roku 2022 dokonano 294 zgłoszeń o wykonywaniu działalności podlegającej opłacie podwyższonej, z czego 279 pochodziło z tzw. źródeł zewnętrznych, a 15 stanowiło tzw. informację własną, pozyskaną przez pracowników OUG. W przedmiotowym okresie dyrektorzy OUG skierowali 147 zawiadomień o wszczęciu postępowań w sprawach ustalania opłat podwyższonych do 178 stron. Wydano 119 decyzji ustalających 124 stronom opłaty podwyższone na łączną kwotę 13 852 823,42 zł. 

Rozmawiał Przemysław Płonka, redaktor naczelny BMP

 

Wywiad ukazał się w magazynie Surowce i Maszyny Budowlane 2/2023.