Najbardziej oczywiste są koszty niewykorzystania czasu operatora uszkodzonej maszyny oraz operatorów maszyn współpracujących. Oprócz tego trzeba uwzględnić takie koszty „zawinione” przez naszą maszynę, jak na przykład:

• koszty przestojów innych maszyn spowodowane awarią ładowarki,
• koszt ewentualnej maszyny zastępczej wraz z jej dostarczeniem na miejsce,
• koszt pracy w godzinach nadliczbowych pozostałych maszyn zestawu, jeśli muszą zapewnić poprzednio osiąganą wydajność dzienną,
• czasem awaria maszyny uniemożliwi terminową realizację kontraktu i będą kary umowne.

W moim przykładzie średnie koszty przestoju oceniłem dość optymistycznie na 5 tysięcy złotych. To oczywiście nie obejmuje kosztu przywrócenia maszynie sprawności. Ten wydatek zalicza się do kosztów napraw. 

U.
Koszty operatora obciążające każdą motogodzinę wskazaną przez licznik maszyny obliczyłem w sposób podany na moim blogu www.rmchciuk.pl. Wynoszą około 52 złote, gdy pensja miesięczna brutto operatora wynosi 4000 złotych. Koszt operatora wprowadziłem do kalkulacji, aby oszacować jego wpływ na koszt tony
przeładowanego materiału.
V.
Średnia wydajność w tonach na każdą motogodzinę wskazaną przez licznik maszyny, czyli wydajność eksploatacyjna, nie ma wiele wspólnego z wydajnością techniczną lub teoretyczną. Pamiętajmy, że licznik bije, gdy silnik maszyny jest na chodzie, niezależnie od tego czy maszyna ładuje piasek, czy czeka na ciężarówkę. Wartość każdego parametru w tabeli jest dyskusyjna, bo to w końcu jest prognoza. Aby kalkulacja prognozowanych kosztów maszyny była najbardziej prawdopodobna, powinien ją opracować zespół doświadczonych osób z firmy użytkownika z pomocą ekspertów producenta maszyn i serwisu.

Zebrane dane wejściowe służą do obliczenia kosztów, gdy kupujemy maszynę na własność. W przypadku leasingu lub najmu długoterminowego trzeba zmodyfikować sposób obliczeń. Jednostkowy koszt posiadania jest wtedy sumą wszystkich wpłat podzieloną przez rzeczywiście przepracowaną liczbę motogodzin. W zależności od umowy czasem wchodzi również w grę przejęcie maszyny za jakąś kwotę i to też trzeba uwzględnić. Umowa leasingu może obejmować koszty eksploatacji. Model obliczeń trzeba wtedy dostosować do szczegółów umowy.

W kolejnej części zostaną przedstawione wyniki obliczeń oraz możliwości obniżania kosztów

Artykuł ukazał się w numerze 4-5/2016 magazynu Surowce i Maszyny Budowlane