Kilka naj…

Najstarszym obiektem jest jednonawowy tunel, jedyny o takim przekroju (pozostałe są dwunawowe), na drodze ekspresowej S1 w Lalikach, oddany do użytkowania w 2010 r. Najnowsze to dwa krótkie tunele w ciągu S52 Północnej Obwodnicy Krakowa, o długości 653 i 496 m, udostępnione do ruchu w grudniu ubiegłego roku. Tytuł najdłuższego tunelu przysługuje obecnie obiektowi w ciągu S2 na warszawskim Ursynowie (z trzema pasami ruchu i rezerwą pod czwarty), który pomiędzy wschodnim i zachodnim portalem liczy 2335 m długości. Zdetronizuje go jednak obiekt przechodzący 40 metrów poniżej lustra Odry, jaki powstanie na S6 w ciągu Zachodniej Obwodnicy Szczecina, o długości 5003 m. Warszawski tunel spadnie na trzecie miejsce, ustępując jeszcze obiektowi o długości 2910 m, który przejdzie pod wzgórzem Kamieniec na Pogórzu Dynowskim, na odcinku S19 Jawornik – Lutcza w woj. podkarpackim. Przez długie lata będzie jednak liderem pod względem natężenia ruchu. Tunelowym odcinkiem Południowej Obwodnicy Warszawy, od jego otwarcia w grudniu 2021 r., przejechało już ponad 90 mln pojazdów, średnio ponad 80 tys. w ciągu doby.

Systemy czuwają, przetwarzają i na bieżąco reagują

W każdym z funkcjonujących już tuneli nad bezpieczeństwem ich użytkowników czuwają liczne kamery i różnego rodzaju czujniki wchodzące w skład systemu bezpieczeństwa i sterowania tunelem (takie systemy będą też w budowanych i planowanych). Każdy z tuneli jest oświetlony, wyposażony w system wykrywania i sygnalizacji pożarowej, system punktów alarmowych z telefonami połączonymi z Centrum Zarządzania Ruchem w tunelu, wyposażonych także w gaśnice i koce przeciwpożarowe. Są też przejścia ewakuacyjne do sąsiedniej nawy, a w Lalikach do równoległego tunelu ewakuacyjnego. Wentylację tuneli przy normalnym ruchu zapewnia pęd powietrza wywołany przez poruszające się pojazdy. Ta naturalna wentylacja może być wspomagana przez mechaniczną, a o jej włączeniu decydują odczyty systemu pomiaru zanieczyszczenia (CO oraz NOx), prędkości przepływu powietrza oraz widoczności. System wentylacji odpowiada również za bezpieczeństwo podczas pożaru, dostarczenie świeżego powietrza i oddymienie tunelu.

Telewizyjny system dozoru posiada funkcję automatycznego wykrywania określonych zdarzeń, np. pojawienie się pieszego w tunelu, zatrzymanie pojazdu lub jazdę pod prąd. Algorytmy są w stanie identyfikować, monitorować i zgłaszać sytuacje oraz obiekty mogące stanowić potencjalne ryzyko wypadku lub pożaru. W przypadku stwierdzenia naruszenia zasad bezpieczeństwa, np. spowolnionego lub zatrzymanego ruchu pojazdów, jazdy pod prąd lub utraty ładunku przez któregoś z uczestników ruchu czy wykrycia obecności dymu, w tunelu automatycznie uruchamiane są alarmy. Pracownicy Centrum Zarządzania Tunelem mogą wykorzystać system kamer i wideodetekcji do rozpoznania zagrożenia, na podstawie którego podjęta zostanie decyzja o potwierdzeniu alarmu pożarowego, np. w sytuacji, gdy mamy do czynienia z dużą ilością dymu i małą ilością ciepła.

Na znakach zmiennej treści przed wjazdem do tunelu mogą pojawić się ostrzeżenia o warunkach atmosferycznych, o zatorze w tunelu, a jeśli cały tunel zostanie zablokowany, kierowcy zobaczą na nich informację o objazdach. W niektórych z tuneli funkcjonuje odcinkowy pomiar prędkości podlegający Inspekcji Transportu Drogowego.

Tunele na sieci GDDKiA

W użytkowaniu (siedem o łącznej długości 8,8 km):

• S7 Lubień - Rabka-Zdrój (woj. małopolskie): 2058 m,
• S2 Południowa Obwodnica Warszawy (woj. mazowieckie): 2335 m,
• S1 Szare - Laliki (woj. śląskie): 678 m,
• S3 Bolków - Kamienna Góra (woj. dolnośląskie): 2300 i 320 m,
• S52 Północna Obwodnica Krakowa (woj. małopolskie): 653 i 496 m
• DK93 w Świnoujściu (woj. zachodniopomorskie): 1485 m (utrzymywany przez samorząd miasta).

W realizacji (osiem o łącznej długości 9 km):

• S1 Przybędza - Milówka (woj. śląskie): 980 i 820 m,
• S19 Rzeszów - Babica (woj. podkarpackie): 2250 m,
• S19 Jawornik - Domaradz (woj. podkarpackie): 2910 i 990 m,
• S74 Kielce Zachód - Kielce (woj. świętokrzyskie): 499 i 200 m,
• DK79 Zabierzów (woj. małopolskie): 317 m.

W przygotowaniu (trzy o łącznej długości 7,1 km):

• S6 Zachodnia Obwodnica Szczecina (woj. zachodniopomorskie): 5003 m, 
• S7 Kiełpin - Warszawa (woj. mazowieckie): 1122 i 1000 m.