W wydarzeniu, które odbyło się 27 września w formule hybrydowej, wzięło udział blisko 200 osób, wśród których obecni byli przedstawiciele m.in. Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, Krajowej Izby Odwoławczej, Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa, Banku Gospodarstwa Krajowego, Głównego Urzędu Statystycznego oraz Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. W spotkaniu uczestniczyli również reprezentanci Wojewódzkich Inspektoratów Nadzoru Budowlanego, urzędów wojewódzkich, firm wykonawczych, organizacji branżowych, zrzeszających dostawców i producentów materiałów budowlanych, instytucji z sektorów finansowego, ubezpieczeniowego, a także kolejowego. Obecni byli też członkowie izb inżynierów budownictwa, Rady Naukowej przy Generalnym Dyrektorze Dróg Krajowych i Autostrad oraz pracownicy GDDKiA. 

Ogłaszamy przetargi, podpisujemy umowy

W części otwierającej konferencję Tomasz Żuchowski, p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, przedstawił efekty działań w bieżącym roku, związane z rozwojem sieci drogowej w Polsce. Warto zwrócić uwagę na dużą liczbę przetargów ogłoszonych w ostatnich miesiącach. To efekt sprawnie przygotowywanej dokumentacji, a także właściwego zabezpieczenia finansowego, również dzięki nowelizacji rządowych programów, które zostały zasilone dodatkowymi funduszami.

Finanse a realizacja planów

Kluczowym punktem w temacie finansowania inwestycji budowlanych jest zmiana cen na rynku, w przypadku której zauważalna jest tendencja wzrostowa w dłuższej perspektywie. Łagodzeniu skutków wzrostu cen służy m.in. mechanizm waloryzacji.

Głos w debacie na temat systemu waloryzacji zabrał m.in. Arkadiusz Merchel. W opinii wiceprezesa zarządu Związku Ogólnopolskiego Projektantów i Inżynierów obecne rozwiązania dotyczące waloryzacji nie są wystarczające, gdyż nie obejmują chociażby w niektórych przypadkach umów z zakresu projektowania. Stwierdził, że jeśli sytuacja nie ulegnie zmianie, to może dojść do sytuacji, w których część podwykonawców może odstępować od umów, by nie ponosić strat.

W toku obrad poruszono także kwestie związane m.in. z zaliczkowaniem, cesją umów, aneksami czy limitami kar umownych. Omówiono także różnice pomiędzy finansowaniem inwestycji drogowych oraz inwestycji kolejowych, zarówno ze środków krajowych jak i europejskich - do czego w szerszy sposób odnieśli się Adrian Furgalski, prezes zarządu Zespołu Doradców Gospodarczych TOR i dyrektor Katarzyna Zielińska-Heitkötter, zastępca dyrektora Departamentu Programów Infrastrukturalnych w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej.

Wyzwania i zagrożenia

Zwłaszcza od wybuchu pandemii koronawirusa, a następnie wojny w Ukrainie i nasileniu się zjawiska inflacji, dynamicznym przemianom ulegają ceny materiałów i usług, które notują tendencję wzrostową. Efektem są rosnące koszty realizacji inwestycji. Sytuacja za naszą wschodnią granicą spowodowała również zmiany na polskim rynku pracy, zwłaszcza gdy wskazujemy na sektor budowlany. O tych kwestiach mówił Jan Styliński, prezes zarządu Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa.

Podkreślił, że te właśnie czynniki, jak również konkurencja firm budowlanych o te same zasoby i materiały, mogą zagrozić utrzymaniu płynności finansowej rynku.

Powinno nas to skłaniać do pewnej refleksji co do kształtu kontraktów i rozwiązań przyjętych na poziomie planowania harmonogramów inwestycji – dodał. 

Zdaniem Jana Stylińskiego, utrzymanie obecnego tempa realizacji inwestycji może być trudne, również ze względu na ograniczoną dostępność firm pełniących funkcję podwykonawców.

Uwagę na ograniczoną przepustowość rynku finansowego wobec ambitnych planów inwestycyjnych w różnych sektorach gospodarki zwróciła uwagę Anna Łopaciuk, dyrektor Programu Infrastruktura z Banku Gospodarstwa Krajowego.

Należy wykonywać wszelkie działania zwiększające przepustowość rynku finansowego tak, by firmy mogły liczyć na zabezpieczenia w postaci gwarancji na realizację kontraktów. Tylko do końca roku działa Fundusz Gwarancji Płynnościowych, z którego wsparcia bardzo mocno korzysta branża budowlana. Jego przedłużenie jest bardzo wątpliwe – wskazała.